Beyond the Ballot: NEOC's Role in Shaping Election Integrity

I remember the busy time when the National Election Observation Committee (NEOC) was getting ready for the By-election in November 2019. Eminent person like chief election commissioner Mr. Ayodhi Prasad Yadav and former chief election commissioner Mr. Surya Prasad Shrestha were leading the teams. We were going to oversee the election in 37 districts with teams. The NEOC team, including National Observers and Mobile Teams, worked hard to make sure the election was free, fair and peaceful. What I remember most is the "Observation Call Center" which had been installed since 2017.

 It was like a special election-tech-camp using technology to keep an eye on second to second incidents and make the process better. This showed how NEOC was serious about making sure the elections were done well. 

Share:

Read More

Beyond Color : Beauty Pageant - Empowerment or Exploitation

सुन्दरी प्रतिय‍ोगिताको नाममा चेलिहरूको शरिर प्रदर्शन गराएर र त्यही वहानामा विभिन्न ब्रान्डको विज्ञापन गरेर पुँजीवादले चेलिहरूलाई डबल त्रिपल लुटीरहेकोमा मेरो कहिल्यै समर्थन र सहमति थियन! यद्यपि अफ्रिकन चेलि (जोजिबी तुन्जी) पनि विश्वसुन्दरी हुनसक्ने रहिछिन भन्ने सन्देश प्रतिभने सप्रेम सम्मान! 

Share:

Read More

चेतनाको चुचुरो: जीवनको अन्तिम लक्ष्य

बाटाहरू धेरै हुन्छन तर पुग्ने एउटै गन्तव्य- चेतनाको चुचुरो मै हो । मुलबाट निस्किएको जल हिमाल पहाड तराइ भीर पाखा खोल्सा जहाँबाट जसरी बगेपनि अन्तत पुग्ने महासागरमै हो । जस्तो कि- भारतबाट उकालो चढेपनि, नेपालबाट उकालो चढेपनि, वा तिब्बतबाट उकालो चढेपनि पुगिने त सगमाथाकै शिखरमा हो । त्यसर्थ, कतै म गलत बाटोमा त छुइन भनेर फिकर नगराैं ।

Share:

Read More

A Deep Dive into "Discover Your Destiny" by Robin Sharma

"Discover Your Destiny" by Robin Sharma is a motivational and self-help book that guides readers on a transformative journey toward unlocking their true potential and achieving a fulfilling life. The book emphasizes the importance of self-discovery, personal growth, and embracing one's unique talents. Through a narrative that combines fiction and practical wisdom, Sharma introduces readers to a character named Dar Sanderson, who undergoes a profound journey of self-realization and enlightenment. The story is interwoven with profound insights and practical lessons, encouraging readers to reflect on their own lives, set meaningful goals, and cultivate the mindset and habits necessary for success and fulfillment. "Discover Your Destiny" serves as a roadmap for individuals seeking to unleash their hidden potential and lead a purposeful and meaningful life.

Five key insights that I found in this book: 

(1) The book unfolds a transformative journey of self-discovery, encouraging readers to explore their passions and potential.

(2) Using a unique blend of fiction and wisdom, it engages readers in a narrative that imparts practical insights for personal development.

(3) Emphasizing the importance of continuous personal growth, the book underscores its role in shaping a fulfilling life.

(4) Encouraging the recognition and acceptance of individual talents, it prompts readers to embrace their unique gifts.

(5) Through a series of reflective exercises and practical guidance, the book serves as a roadmap for readers to set meaningful goals and achieve personal fulfillment.

My Favorite Para: The transition phases of our lives are the richest times of life. In that phase, we are walking towards the light. Slowly the darkness will disappear. Ultimately, we become the butterfly of freedom. 

Share:

Read More

विश्व प्रसिद्ध भुलक्कड-जर्जबनार्ड शाह

नोबेल साहित्य पुरस्कार विजेता महान नाटककार/साहित्यकार जर्जबनार्ड शाह (George Bernard Shaw) एकपटक रेलमा बिना टिकट पकडीएछन । खासमा उनले टिकट त किनेका रहेछन तर कहाँ राखेछन राखेछन । धेरै झोला/सुटकेसहरु बोकेकोले उनी बाह्रपोके जस्तै देखिन्थे । उनी बसेको कम्पाटमेन्ट नै उनको झोला/सुटकेस/लुगा/किताब इत्यादिले भरिएको थियो । उनले टिकट कहाँ राखे हुँला त भनेर सारा सुटकेस छानमारे तर भेटेनन । 

अन्तमा, टिकट कलेक्टरले निराश हुँदै भनेछन– मैले तपाईँलाई राम्रोसँग चिनेको छु । तपाईँ जस्तो महान नाटककार/साहित्यकारलाई सारा विश्वले चिनेको छ । तपाइजस्तो मान्छे बिना टिकट पक्कै यात्रा गर्नुहुन्न मलाई थाहा छ । पक्कै पनि टिकट कतै हराएको हुनुपर्छ । कृपया पिर नगर्नुस म अब फेरी टिकट कलेक्ट गर्न आउँदिन र अरू टिकट कलेक्टरहरुलाई पनि तपाईँलाई परिसान नगर्न भनिदिन्छु । 

तब जर्जबनार्ड शाह जंगीएछन– अरे मूर्ख! के तिमीलाई लागिरहेछ मैले यो सारा तनाव (लगेजमा टिकट खोज्ने), तिमीलाई टिकट देखाउनको लागि लिइरहेको छु ? मुख्य समस्या टिकट होइन, मुख्य समस्या त टिकटबिना म कहाँ जाँदै छु भन्ने नै मलाई थाहा छैन । रेल यति छिटो चलिरहेछ तर मलाई म कुन स्टेसनमा उत्रनुपर्ने हो थाहा छैन ।

Source: From the Book "The Language of the EXISTENCE" by OSHO

Share:

Read More

टेस्ला किन हरेकदिन १५ किलो मिटर हिँड्थे ?

फोटोग्राफिक मेमोरीवाला मैले अहिलेसम्म पढेर थाहा पाएको पूर्वको विवेकानन्द, पश्चिमको निकोला टेस्ला (Nikola Tesla) हुन । उनीहरू जस्तो सुकै ठेली, सिद्धान्त वा फर्मुला फोटोकपिस्पीडमा मस्तिष्कमा स्टोर गर्न सक्दथे र त्यसलाई जीवनभर याद राख्नसक्दथे । यी दुई मध्ये टेस्ला एउटा त्यस्ता वैज्ञानिक थिए जसले एसी, रीमोटकन्ट्रोल, इलेक्ट्रिक पावर, मोटर, वायरलेस सिस्टम लगायत हजारौँ जीवनोपयोगी वैज्ञानिक आविष्कारहरू गरेका थिए । टेस्ला हरेक दिन जम्मा २ घण्टा मात्र (डीप स्लीपीङ) सुत्थे । उठ्नासाथ एक घण्टा ब्रेथीङ एक्ससाइज (प्रणायम) गर्दथे । शरीरलाई स्वस्थ राख्नकै निमित्त हरेकदिन उनी १५ किलो मिटर हिँड्थे । उनी कन्सियस भेजीटेरीयन थिए ।

एक पटक पत्रकारले उनलाई पश्न गरेछ– तपाईँको कसैसँग प्रेम भएको हल्ला पनि सुनिएको छैन, विवाह कहिले गर्नुहुन्छ त ? टेस्लाले हाँस्दै उत्तर दिएछन– मेरो स्वतन्त्र जीवन विज्ञान, प्रविधि र समाजको लागि हो । मेरो जीवन विवाह वा कुनै बन्धनको लागि हैन । महान आविष्कारकहरू प्रायजसाे अविवाहीत नै हुन्छन । त्यही पनि तपाईहले मेरो प्रेमको हल्ला सुनिएको छैन भन्नुहुन्छ, थाहापाइराख्नुस कि म विगत लामो समयदेखि एउटा सेतो परेवासँग गहिरो प्रेममा छु र उनले पनि मलाई बहुतै प्रेम गर्छिन ।

Share:

Read More

Power of Now: Eckhart Tolle's Blueprint for a Fulfilling Life

"The Power of Now" by Eckhart Tolle is a transformative spiritual guide that explores the profound concept of living in the present moment to achieve spiritual enlightenment and inner peace. Tolle emphasizes the detrimental effects of an overactive mind rooted in past regrets or future anxieties and proposes a shift in consciousness toward embracing the now. He encourages readers to dis-identify from their egoic mind and connect with a deeper, timeless dimension of awareness. The book provides practical insights and exercises to help individuals break free from the cycle of unconscious thought patterns, ultimately leading to a heightened state of presence, clarity, and a more fulfilling existence. Tolle's teachings, drawn from various spiritual traditions, offer a compelling invitation to transcend the limitations of the ego and experience the transformative power of living in the present moment. Here are nine key findings from the book:

(1) The Essence of the Book: "The Power of Now" advocates for the importance of living in the present moment, as opposed to dwelling on the past or worrying about the future.

(2) Identification with the Mind: Tolle explores the concept of the egoic mind and emphasizes how identifying too strongly with the mind can lead to suffering and unhappiness.

(3) Escaping the Cycle of Thought: The book suggests that breaking free from incessant thinking and mental chatter allows individuals to connect with a deeper, more peaceful level of consciousness.

(4) The Illusion of Time: Tolle challenges the conventional concept of time, arguing that the past and future are mental constructs, and true fulfillment is found in the eternal present.

(5) Ego as the Enemy: The author delves into the destructive nature of the ego, describing it as a false sense of self that creates division and conflict within individuals and society.

(6) Acceptance of the Present Moment: Tolle encourages readers to fully embrace the present moment, acknowledging and accepting it without judgment, as a path to inner peace.

(7) Mindfulness and Presence: The book introduces the practice of mindfulness and presence as powerful tools to overcome the mind's dominance and connect with the deeper essence of one's being.

(8) Transcending Pain and Suffering: Tolle provides insights into transcending pain and suffering by dis-identifying from the ego and surrendering to the present moment.

(9) Spiritual Awakening: "The Power of Now" suggests that a shift in consciousness, often referred to as spiritual awakening, occurs when individuals fully embrace the present moment, leading to a profound transformation in their lives. 

Overall, "The Power of Now" is a timeless guide that invites readers to break free from the shackles of the past and future, urging them to embrace the richness of the present moment. Through profound insights and practical wisdom, Eckhart Tolle illuminates a path to inner peace, transcending the limitations of the egoic mind. This transformative journey toward mindfulness and spiritual awakening is an enduring invitation to live authentically and find true fulfillment in the now.

I believe, these key findings encapsulate the core teachings of "The Power of Now," guiding readers toward a more fulfilling and spiritually awakened life. 

Share:

Read More

The Billionaire (अर्बपति)

यो कथा अनुप जोशी जी ले अनुवाद गर्नुभएर २०७५ चैत ३० गते खरीबोट अनलाइनमा प्रकाशीत कथा हो तर मलाइ एकदमै मन पर्ने कथा भएकोले मैले मेरो ब्लगमा भविष्यको लागि अभिलिखित गरिराखेको । यस कथाको वरिजिनल प्रकाशन खरीबोट अनलाइन मा उपलब्छ छ । 

---

आफ्नो साहित्यिक नाम 'म्याक्सिम गोर्की' (Maxim Gorky) ले परिचित अलेक्सी म्याक्सिमोवीच पेश्चकोव(१८६८-१९३६) एक रुसी लेखक, नाटककार र राजनैतिक अभियन्ता थिए । उनलाई सामाजिक यथार्थवादी अभियानको महत्वपूर्ण व्यक्तित्वका रुपमा लिइन्छ । ११ वर्षको उमेरमा अनाथ बनेका उनी १२ वर्ष हुँदा भागेका थिए र १९ वर्षको उमेरमा आत्महत्याको प्रयास गरेका थिए । त्यसपछि भने उनले पाँच वर्षसम्म पैदल रुपमा रुसी साम्राज्यको भ्रमण गरे । यो समयमा उनले धेरै जागिरहरू परिवर्तन गरेका थिए र त्यसबेलाका आफ्ना अनुभवहरूलाई समेटेर पछि साहित्य सिर्जना गर्न थाले । उनी ५ पल्टसम्म साहित्यतर्फको नोबेल पुरस्कारका लागि मनोनयनमा समेत परेका थिए । उनी त्यसबेलाको रुसी सारहरूको सत्ताको खुला रुपमा विरोध गर्थे र मार्क्सवादी आन्दोलनमा सक्रिय थिए । उनी अर्का दुई चर्चित रुसी लेखकहरू लियो टोल्स्टोय र आन्तोन चेखवसँग पनि निकट थिए, जसलाई उनले आफ्नो संस्मरणमा उल्लेख गरेका छन् । सुरुमा भ्ल्यादिमिर लेनीनसँग निकट रहेका उनी पछि लेनीनको आलोचक बनेका थिए । रुस र सोभियत संघबाट निकालिएका उनले आफ्नो जीवनको महत्वपूर्ण भाग निर्वासनमा बिताउनुपर्यो । पछि उनलाई जोसेफ स्टालिनले व्यक्तिगत रुपमा रुसमा बोलाए र उनले रुसमै मृत्युवरण गरे । उनका चर्चित कृतिहरूमा 'मदर', 'माई चाइल्डहुड', चिल्ड्रेन अफ द सन' आदि पर्छन् । प्रस्तुत छ अनुप जोशीले उनको कथा 'द बिलिनेयर'लाई अंग्रेजीबाट नेपालीमा गरेको अनुवाद:

---

संयुक्त राज्य अमेरिकाका स्टीलका राजा, पेट्रोलका राजा र अन्य राजाहरूले सधैं मेरो कल्पनाशक्तिलाई उच्चतम् विन्दुमा पुर्याएर रोमान्चक बनाउने गरेका छन् । मलाई यस्तो लाग्छ कि यी निश्चित व्यक्तिहरू जोसँग अनगिन्ती पैसा छ, ती अरु सामान्य मान्छेजस्ता नाशवान हुन सक्दैनन् ।

मैले आफैंलाई भनें कि उनीहरूमध्ये प्रत्येकसँग कम्तिमा पनि ३ वटा पेट र १५० वटा दाँत हुनुपर्छ । मलाई कुनै शंका थिएन कि करोडपतिहरू बिहान छ बजेबाट मध्यरातसम्म कुनै मध्यान्तर बिना नै लगातार खाइरहन्छन् । र त्यो पनि संसारकै शानदार भोजन ! दिनभरि चपाउँदा-चपाउँदा उनीहरूलाई पट्यार लाग्दो हो र मैले कल्पना गरेको छु कि साँझतिर उनीहरू आफ्नो नोकरहरूलाई आफूले निलेको भोजन सन्तुष्टिपूर्वक पचाइदिन आदेश दिन्छन् । पूर्ण रुपमा लल्याकलुलुक भएर छटपटी र पसिनाले लत्पतिएको उसलाई नोकरहरूले विछ्यौनामा लगेर निकै सावधानीपूर्वक सुताउँदा हुन्, ताकि भोलिपल्ट उठ्नेबित्तिकै बिहानै छ बजेबाट उसले आफ्नो भोजन कार्य आरम्भ गर्न सकोस् ।

यद्यपि त्यस्ता मान्छेले जतिसुकै कष्ट सहेर खाए पनि आफ्नो अथाह सम्पत्तिबाट आउने ब्याजको आधामात्रै पनि खाएर सक्न असम्भव हुँदो हो ।

निश्चित रुपमा त्यस्तो जीवन नारकीय छ, तर कसले के नै गर्न सक्छ र? केका लागि कोही करोडपति बन्छ? उफ्, म के भनिरहेछु ! केका लागि कोही अर्बपति बन्छ जब ऊ एक सामान्य नश्वर मानिसले भन्दा धेरै खान सक्दैन भने? मैले आफैंमा कल्पना गरें कि अर्बपतिहरूले सुनका बुट्टा भएका लुगा लगाउँदा हुन्, सुनका जुत्ता लगाउँदा हुन् र ह्याटको सट्टा टाउकोमा हिरा र मणिजडित मुकुट लगाउँदा हुन् । संसारको सबैभन्दा महँगो मखमलले बनेको उसका सुनका टाँक भएका लुगाहरूको लम्बाइ कम्तिमा पनि ५० फिट हुँदो हो र विदाको दिनमा ऊ आवश्यताले गर्दा अर्को ६ जोर महंगा ट्राउजरहरू लगाउन बाध्य हुँदो हो । पक्कै पनि त्यस्तो लुगा लगाउँदा अप्ठ्यारो महसुस हुँदो हो, तर त्यतिविधि धनी भएपछि त अरु मान्छेहरूले लगाए जस्तो पहिरन त लगाउन मिलेन नि !

मैले कल्पना गरें कि अर्बपतिहरूको खल्ती यतिविघ्न ठूलो हुन्छ होला कि त्यहाँ सजिलैसँग चर्च र पूरै संसद अटाउन सक्छ । त्यस्ता महान् व्यक्तिहरूको पेट त यति ठूलो हुन्छ होला कि त्यहाँ समुद्र नै अटाउन सक्ला, कति लम्बाइ र चौडाइ होला भनेर त खै ! मैले कल्पना नै पो गर्न सकिनँ । उसको कोठाको बारेमा सोच्न खोज्दा पनि मेरो दिमागमा कुनै स्पष्ट चित्र नै आउन सकेन, तर मलाई लाग्छ कि त्यो कम्तिमा पनि दुई हजार वर्ग यार्ड त हुन्छ होला । र यदि ऊ सुर्ती खान्छ भने नि:सन्देह उसले सर्वोत्कृष्ट गुणस्तरको खाँदो हो र एकपल्टमा कम्तिमा पनि एक किलो सुर्ती मुखमा हाल्दो हो । नशा तान्ने बेलामा पनि उसले कम्तिमा एकपल्टमा आधा किलो त सुंघ्दो हो । यसो गर्दा अलिअलि भएपनि पैसा खर्च हुन्छ नि !

उसका हातहरूमा आफूले चाहे अनुसार तन्किने जादूमय इच्छाधारी शक्ति हुँदो हो । मैले कल्पनामा न्यूयोर्कको एक अर्बपतिले आफ्नो हात तन्काएर कतै साइबेरियातिर गुँडेको एक डलरको सिक्कालाई आफू एक इन्च पनि नहल्लिकन तानेको देखेको छु ।

उत्सुकतापूर्वक सोच्दै गर्दा मैले यो विशाल जीवको टाउको कत्रो होला भनेर स्पष्ट आकृति कल्पना गर्न सकिनँ । संसारका हरेक कुराबाट पैसा सोस्नका लागि निर्मित भएका राक्षसका जस्ता जब्बर मांशपेशी र हड्डीयुक्त यो जीवको टाउको त पक्कै पनि बडेमानको हुँदो हो ।

कसले नै त्योबेलाको मेरो आश्चर्यलाई बुझ्न सक्ला र ? जतिबेला म यस्तै एउटा धनी मान्छेको अगाडि हुँदा यो निष्कर्षमा आएँ कि एउटा अर्बपति पनि अरु मानवहरूजस्तै पो हुँदो रहेछ ।

मैले त्यहाँ एउटा अग्लो बूढो मान्छे आर्मचेयरमा बसिरहेको देखें । उनले आफ्ना खैरा हातहरू बाँधेर बसेका थिए र उनको शरिर सामान्य आयतनको थियो । उनले अनुहारको नरम छाला सावधानीपूर्वक खौरिएका थिए  । उनका आँखाहरू रंगहीन थिए र आँखीभौं पनि थिएन । तालु खुइलिएको थियो । उनको कोमल छाला हेर्दा नवजात शिशुको जस्तै लाग्थ्यो । उनी आफ्नो जीवनको सुरुवातमा थिए कि अन्त्यमा आइपुगिसकेका थिए भनेर मलाई छुट्याउनै मुस्किल पर्यो ।

उनको पहिरनमा यस्तो केही पनि थिएन जसले उनलाई एउटा सामान्य मानिस भन्दा भिन्न देखाओस् । उनको शरिरमा भएको सुनमा एउटा औंठी, घडी र उनका दाँतहरू मात्र थिए । सबै जोडेर मुस्किलले एक पाउ जति पनि थिएन होला । वास्तवमा भन्नुपर्दा ती मान्छेको हुलिया हेर्दा त उनी युरोपको कुनै सम्भ्रान्त परिवारमा काम गर्ने बूढो नोकर जस्तो देखिन्थे ।

उनले मलाई भेट दिएको कोठाको साजसज्जा पनि उस्तो केही विशेष थिएन । फर्निचरहरू निकै गरुङ्गा खालका थिए, त्यति मात्र भन्न सकिन्छ । ती फर्निचरहरू देखेर मलाई सायद यस घरमा हात्तीहरू आउने गर्छन् होला जस्तो लाग्यो ।

‘के तपाईं अर्बपति हुनुहुन्छ?’, मैले उनलाई सोधें किनभने मैले आफ्ना आँखाहरूलाई विश्वास गर्न सकिरहेको थिइनँ।

‘अवश्य पनि!’, टाउको हल्लाउँदै उनले उत्तर दिए ।

‘तपाईं नास्तामा कति मासु खान सक्नुहुन्छ?’

‘म बिहान कहिले पनि मासु खाँदिन’, उनले भने । ‘एक चौथाइ सुन्तला, एउटा अण्डा र एक कप चिया मात्र खान्छु...’

बच्चाका जस्ता उनका निर्दोष आँखाहरू दुई थोपा हिलाम्य पानी जस्तै गरी उत्साहरहित तबरले झिम्किरहेका थिए ।

‘उत्तम’, म फेरि सुरु भएँ, ‘तर मसँग इमान्दार भएर कुरा गर्नुस् । मलाई सबै सत्य बताउनुहोस् । दिनमा कतिपल्ट खानुहुन्छ?’

‘दुईपल्ट’, शान्तिपूर्वक उनले जवाफ दिए, ‘नास्ता र रात्रीभोजन भए मलाई पर्याप्त हुन्छ । दिउँसो भने म अलिकति सुप, थोरै सेतो मासु, तरकारी, फलफुल, एक कप चिया र सिंगार पिउँछु ।

म आश्चर्यचकित भएँ । लामो सास लिएँ र फेरि सोधें:

‘तर यदि यो सत्य हो भने तपाईं आफ्नो पैसाले के गर्नुहुन्छ?’

‘त्यो लगानी गरेर अझै अरु पैसा कमाउँछु’

‘के-का लागि?’

‘त्यसबाट अझै धेरै पैसा कमाउनका लागि !’

‘के-का लागि त?’, मैले दोहोर्याएँ ।

उनी आफ्ना हातहरू कुर्सीको बिटमा राख्दै म भएतर्फ झुके र उत्सुकता व्यक्ति गर्दै भने:

‘पक्कै पनि तिम्रो दिमाग खुस्केको जस्तो छ?’

‘र तपाईंको नि?’, मैले प्रतिप्रश्न गरें ।

बूढाले आफ्नो सुनका दाँतहरूबाट सुस्केरा हाल्दै आफ्नो टाउको हल्का झुकाए ।

‘कस्तो हाँसोलाग्दो होला...तपाईं तपाईंको वर्गको पहिलो व्यक्ति हो जसलाई मैले भेटें’

त्यसपछि उनले आफ्नो टाउको उठाए र केहीबेर चुपचाप मलाई हेरे ।

‘तपाईं के गर्नुहुन्छ?’, मैले फेरि सुरु गरें ।

‘पैसा कमाउँछु’, उनले छोटो उत्तर दिए ।

‘ए, त्यसोभए तपाईं नक्कली नोट छाप्नुहुन्छ?’, रहस्यको पींधसम्म पुगेकाले म हर्षोल्लासका साथ चिच्याएँ । तर ती अर्बपति भने डराए । उनको सारा शरिर काँप्यो र आँखाहरू यताउता घुमे ।

‘त्यस्तो होइन’, अलि शान्त भएपछि उनले भने । त्यसपछि उनले आफ्नो गाला फुलाए, तर किन भनेर मैले बुझिनँ ।

मैले यसो विचार गरें र फेरि उनलाई प्रश्न गरें:

‘त्यसो भए तपाईं कसरी पैसा कमाउनुहुन्छ त?’

‘ए, त्यो त निकै सामान्य कुरा छ । मसँग रेलमार्ग छ । किसानहरूले बिक्रीयोग्य कुराहरू उत्पादन गर्छन्, जसलाई मैले बजारसम्म ढुवानी गर्छु । मैले आफ्नो सुझबुझले हिसाब गर्छु कि मैले कति पैसा किसानहरूलाई दिनुपर्छ ताकि उनीहरू भोकै नरहून् र निरन्तर रुपमा अन्न फलाइरहून् । बाँकी पैसा ढुवानी खर्चको नाममा म आफैं राख्छु । यो पक्कै पनि सामान्य कुरा छ, हैन त?’

‘र किसानहरू त्यतिमै सन्तुष्ट हुन्छन्?’

‘मलाई लाग्छ, हुँदैनन् होला’, उनले बच्पना झल्काउँदै जवाफ दिए । ‘तर भनिन्छ नि, मान्छेहरू कहिल्यै सन्तुष्ट हुन सक्दैनन् । संसारमा जहिले पनि त्यस्ता पृथक पात्रहरू हुन्छन् जसले अझै धेरै भन्दा धेरै चाहन्छन्..’

Share:

Read More

आत्मानुभूति र अभ्यासमार्फत रूपान्तरणको यात्रा

रूपान्तरण कुनै बाह्य चमत्कारबाट होइन, जीवनको आफ्नै अभ्यास र अनुभूति मार्फत सम्भव हुन्छ । श्रुति वा शब्दले केवल ज्ञान वा संकेत दिन सक्छ, तर ती ज्ञान वा संकेतहरूलाई जीवनमा उतार्न प्रयोग र अनुभूतिका चरण पार गर्नै पर्छ । आध्यात्मिक यात्रामा हामीले अरूलाई अन्धअनुसरण गर्नुको सट्टा, आफ्नो भोगाइ, चुनौती र असफलताबाट सिक्नुपर्छ । प्रत्येक दिनका अनुभवहरूले नै हामीलाई मार्गदर्शन गर्छन्- के गर्ने, के नगर्ने भन्ने कुरामा । यसर्थ, कोही बाह्य गुरुको शरणमा लम्पसार पर्नुको सट्टा, आत्म ज्ञान, आत्म-अवलोकन र सचेत अभ्यासमार्फत आपफुले आफूलाई मानेर अघि बढ्नु नै रूपान्तरणको सशक्त उपाय हो । जब हामी आफूलाई बुझ्न र क्रिया गर्न थाल्छौं, तब मात्र हामी साँच्चिकै परिवर्तनको बाटोमा अग्रसर हुन सक्छौं । त्यसैले रूपान्तरणको लागि कोहि गुरूको अनिवार्यता छैन बरू हामी स्वयं हाम्रो जीवनको महानतम गुरु हौं ।

Share:

Read More

स्वीकार्य छैन

कार्ल मार्क्स (Karl Marx) को यही कविताले नै मलाई सधैं चुनौतीलाई स्वागत गर्न प्रेरित गर्याे ।

"स्वीकार्य छैन"

कठिनाइ बिनाको रित्तो जीवन

मलाई पटक्कै स्वीकार्य छैन

अहँ ,मेरो तुफानी मनलाई स्वीकार्य छैन

मलाई त चाहिन्छ एउटा महान उच्च लक्ष्य

र त्यसको लागि चाहिन्छ 

जिन्दगीभर संघर्षको अटूट सिलसिला 

आऊ हामीलाई स्वीकार्य छैन

क्षुद्र ,निरुदेश्य र लक्ष्यहीन जीवन

हामी अर्धनिद्रामा उल्टै कलम घोट्दै

उत्पीडन र अत्याचारकाबीचमा बाँच्ने छैनौं

हामी आकांक्षा,आक्रोश ,आवेग

र स्वाभिमानकासाथ बाँच्ने छौं

साँच्चैको असल मानव भै जिउने छौं ।

"Those who fear challenges never live but just exist."

© कार्ल मार्क्स

Share:

Read More

जिन्दगी उजाड हुनु हराभरा हुनुको पूर्वअवस्था हो

एक जना मानिस आफ्नो जीवन उजाड भएको पीडाले बेहोसीमा पाँच घण्टासम्म लुखुरलुखुर हिँड्दा हिँड्दा थकाइ महसुस भएपछि एउटा रुखको फेदमुनि बसेछ । रुखले उक्त मान्छेको सारा व्यथा बुझेर भनेछ– “हाम्रो पनि– सारा पातहरू झर्छन, वरिपरिका हराभरा वातावरण गुम हुन्छ, आफ्नो जमिन पनि सुख्खा मरुभूमिजस्तो हुन्छ, हावा हुन्डरी आइ हाँगाबिँगा भाँचिदिन्छ, समग्रमा हाम्रो जिन्दगी नै उजाड उजाड हुन्छ । तर, यसको मतलब यो हैन कि हाम्रो जिन्दगी नै समाप्त भयो । यो त हाम्रो जीवनको नववसन्तको पूर्वअवस्था हो । अर्थात्, छिटै हाम्रो हराभरा पालुवा पलाउनेवाला छ, फुल फुल्नेवाला छ, फल फल्नेवाला छ । त्यसर्थ, प्रिय मानवमित्र सायद यो अवस्था तिम्रो पनि जीवनको वसन्तको पूर्वअवस्था होला । यसमा चिन्तित नबन । सधैँ सबैलाई धैर्यताले नै मिठो फल खुवाउँछ ।” - ©SatBhim

Share:

Read More

विद्रोहको ज्वालामुखी जतिबेला पनि फुट्न सक्छ

हिमाल चन्द्र बरालजीकाे याे लेख जनसवाल राष्ट्रिय दैनिकको छापा पत्रिकामा मिति २०७५ साल चैत ३ गते  प्रकाशित भएको लेख हाे, मैले अभिलेखिकरण प्रयाेजनकाे लागि यहाँ पुनप्रकाशीत गरेकाे हुँ ।

-  हिमाल चन्द्र बराल

नेपाली जनमानसमा ‘केटाकेटी आए गुलेली खेलाए मट्याङ्ग्राको नाश’ भन्ने एउटा लोकोक्ति जनजिब्रोमा झुण्डिएको छ । विशेष गरी जब कसैले कुनै काम सहजै फत्ते गर्छु भन्दै फूर्ती लगाउँछ तर काम बनाउनुको साटो झन बिगार्दछ, त्यतिखेर उक्त व्यक्तिको फाँइफुट्टीमाथि कटाक्ष प्रहार गर्दै यो उखानको प्रयोग गर्ने गरिन्छ । नेपाली राजनीतिका खास परिघटनालाई बेलाबखत उखान टुक्काको चातुर्यपूर्ण प्रयोग गर्दै हाँसोठट्टा र व्यङ्ग्यविनोदको माहौल खडा गर्ने खड्गप्रसाद ओली यतिबेला दुई तिहाइको प्रचण्ड बहुमतसहितको मात्र होइन, माक्र्सवादलाई आफ्नो स्वार्थ अनुकूल जसरी पनि व्याख्या गर्ने विशिष्ट खुबी भएका नेकपा नामको बोइङका अर्का पाइलट प्रचण्डको साथ सहयोगमा देशको ड्राइभिङ सिटमा आसीन छन् । अझ गज्जब त के छ भने बयलगाढाबाट अमेरिका पुगिदैन भनेर गणतन्त्र स्थापनार्थ चलेको जनअन्दोलनको उपहास गर्ने पात्र केपी ओली दुई तिहाइ बहुमतसहितको गणतान्त्रिक सरकारको कार्यकारी प्रमुख छन् । अनेक राजनैतिक प्रोपोगाण्डा फैलाएर मिडियामा सधैं आफूलाई प्रभावशाली नेताको छवि देखाउन सफल ओलीलाई उखान टुक्काको खेती गरेर हाँसोको फोहोरा छुटाउन जति सजिलो छ, त्यति सहज गफलाई काममा परिणत गर्ने कुरा होइन रहेछ भन्ने कुरा बोध भएको हुनुपर्छ । राष्ट्रियताको भावनालाई भजाएर, जनमत कुम्ल्याएर सत्ताको बार्दलीमा पुग्न जति सहज छ, जनताको दैनन्दिनका सवाललाई सम्बोधन गर्दै जनताको हृदयमा बस्नु फलामको चिउरा चपाउनु हो भन्ने पनि पक्कै अन्तरहृदयमा बोध भएकै हुनुपर्छ ।

नेपाली राजनैतिक इतिहासलाई पल्टाएर सर्सर्ती केलाउने हो भने आजसम्म सत्तामा पुगेका जो कोही फगत मट्ङ्ग्राको सत्यनाश गर्ने पात्रभन्दा फरक साबित नभएको निष्कर्षमा पुग्नलाई कुनै राजनीतिशास्त्रको घागडान विद्वान भइरहनु पर्दैन । पृथ्वीनारायण शाहले थालेको राज्यविस्तारको अभियान टुङ्गोमा पुगेपछिको नेपाली इतिहासको समग्र दृष्टिगोचर गर्दा नेपाली इतिहास केवल सत्ताको छिनाझप्टी र शक्तिको खिचातानीको पुलिन्दा हो भन्ने निचोडमा पुगिन्छ । चाहे राणा शासनको उदयअघि होस् वा १०४ वर्षे जहानिया राणाकाल, सातसालमा राणा शासनको पतनपछिको प्रजातन्त्र स्थापनापछिको समय, राज्यको बागडोर राजाको हातमा रहेको निरङ्कुश पञ्चायती शासनकाल, ०४६ सालको जनआन्दोलनपछि पुर्नस्थापित बहुदलीय प्रजातन्त्रको अभ्यासकाल, माओवादी जनयुद्ध र ०६२÷०६३को जनआन्दोलको बलमा भएको राजतन्त्रको अन्त्य र गणतन्त्र स्थापनापछिको घडीलाई हेर्ने हो भने बडो खेदका साथ भन्नुपर्छ कि नेपाली जनता आजसम्म कुनै अमूक व्यक्तिलाई सत्ताको सिंहासनमा पु¥याउने सिढी मात्र बने, बनाइए । हिजो सत्तामा पुग्नुअघि जजसले जनहित र जनअधिकारकै दुहाइ दिए, तिनले सत्तासीन हुनासाथ व्यक्तिगत लाभ हेतु जनताको आशा र अपेक्षालाई लोपार्दै राज्यको दोहनमा अन्धो भएर लागे ।

आजसम्म नेपाल केवल राजनैतिक प्रयोगशालामा सीमित भएको छ र नेपाली जनता गिनिया पिङ बनाइएका छन् । यहाँ अनेक आन्दोलनका आँधीहरु आए, परिवर्तनका ज्वारभाटाहरु उठे, क्रान्ति नै भयो अब जनताले आँसु झार्ने र गुनासो गर्ने दिनहरु सकिए भनेर अनेक ललिपप बाँडिए तर अन्ततः सबै आँधीहरु चिया कपका तुफान साबित भए । जनताको ठूलो त्याग तपस्या बलिदान रगत पसिना आँसुको भेलले सिंचेर बल्लतल्ल आएको गणतन्त्रमा पनि जनतासँग आफूले बनाएको भन्ने एक थान संविधान छ तर जिन्दगीका अभाव बेथिति र व्यथाको कहानी ज्यूँ का त्यूँ छन् ।

राजनैतिक दलहरुकै अकर्मण्यता, निकम्मापन र राजनैतिक बेइमानीका कारण दुई दुई पटक अर्बौं खर्चिएर संविधानसभाको निर्वाचन गर्नुपर्यो । अर्थहीन लामो रस्साकास्सी र ठूलो नागरिक दबाबपछि जनताले बल्लतल्ल संविधान पाए र त्यही संविधानको मार्गचित्रमा हिडेर मुलुकमा प्रदेश र संघको निर्वाचन सम्पन्न भएका छन् ।

जनताको काखमा हुर्केर जनताले नै खुवाएको रुखोसुखो खाएर प्रधानमन्त्री र मन्त्री भइटोपलेका क्रान्तिकारी भनिएकाहरुको छुरा प्रहारले घाइते जनता यतिबेला घाउ सुम्सुम्याउदै तिनलाई सरापिरहेछन् । राजधानीबासी पिउने पानी नभएर काकाकूल छन्, ओली भने पानी जहाजको चुट्किला सुनाउँछन् । दूरदराजका गाउँमा सिटामोल नपाएर एउटा गरिब नेपाली अझै मृत्युसँग सम्झौता गर्न विवश छन् । सर्वत्र बलात्कारका कहालीलाग्दा घटनाहरुले त्राहीमाम छ समाज । निर्मलाको विभत्स बलात्कार गरेर हत्या गर्ने जघन्य अपराधीहरु खुलेआम हिडिरहेका छन् । निर्मलाले कहिले न्याय पाउँछिन् भनेर सोधिएको प्रश्नमा प्रधानमन्त्री ओली ‘निर्मलाको बलात्कार सरकारले गरेको होइन’ भन्ने ओठे जवाफ फर्काउँछन् । एउटा सचिवले अर्बौंको राजस्व छलेर राष्ट्रिय ढिकुटी तन्नम बनाउँदै आफू सुँगुरझैं मोटाउँछ तर न्यायालय टुलुटुलु तमासा हेरिरहन्छ । अख्तियार दुरुपयोग अनुसन्धान आयोगको प्रमुख हुने पाइपलाइनमा रहेको आयुक्तको लाखौंको घुसकाण्डको भिडियो भाइरल हुन्छ– सामाजिक सञ्जालमा । तर, प्रम ओली लाजै पचाएर भनिरहन्छन– ‘म भ्रष्टाचार देख्न सक्दिनँ ।’

गाउँगाउँमा सुविधायुक्त स्वास्थ्य चौकीको प्रबन्ध र दक्ष स्वास्थ्य जनशक्ति उपलब्ध गराउनुको साटो सरकारी हनुमानहरु दुर्गम गाउँकी एउटी महिलालाई हेलिकोप्टरबाट उद्धार गरेर सुत्केरी गराएको घटनालाई ठूलो पराक्रमको रुपमा प्रचारबाजी गर्छन् । तस्करी र कालोबजारीका ठेकेदारहरुको साँठगाँठले गर्दा आकाश छोएको महङ्गीले जनताको मेरुदण्ड भाँचिएको अवस्थामा जिम्मेवार ठानिएको प्रधानमन्त्री जनताको न्यूनतम संवेदनाको खिल्ली उडाउँदै घरघरमा पाइपबाट ग्याँस वितरण गर्ने ठट्टा गर्दै आफ्नै आङको छारो उडाउँछन् ।

संसदीय अनुसन्धान उपसमितिले बाइडवडी काण्डमा अर्बौको भ्रष्टाचार भएको ठहर गर्दै दोषीलाई गरेको कारवाही सिफारिसलाई खुला चुनौती दिँदै आफ्ना कार्यकर्तालाई सुनपानी छर्केर उन्मुक्ति दिने अभिप्रायले आफ्ना गोजीका गोठालाहरु समावेश गरिएको आयोग बनाउँछन्– सिङ्गो देशको मुखिया बनाइएका खड्गप्रसाद ओली । ३३ किलो सुन काण्डका अपराधीहरु राज्यको सुरक्षाको काखीमा च्यापिएर कानूनको धज्जी उडाउँछन् । राजतन्त्रकालीन राजामहाराजाको सौखिन कर्तुतलाई बिर्साउने गरी राष्ट्रपतिको तामझाम निर्बाध चलिरहन्छ हजारौंको बलिदानको जगमा उभिएको गणतन्त्रको मञ्चमा । प्रम ओली नयाँ युगको सुरुआत भएको घोषणा गर्दै जनताको रगत पसिनाले जम्मा भएको राज्यकोषको दुरुपयोगमा सहरका पोलपोलमा अखबारका पानाहरुमा विज्ञापन गर्न लाखौं खर्चिन्छन् ।

नेपाली जनताले एक थान संविधान प्राप्त गर्न शब्दको आयतनभित्र अटाउन नसक्ने मूल्य चुकाएका छन् । संविधानसभाको निर्वाचन गर्ने अवस्थामा पुग्नैका लागि नेपाल आमा हजारौं सपुतहरुले आफ्नो जीवन उत्सर्ग गरेका छन् । कति बाआमाहरु क्रान्तिको लागि सहिद भएको छोराछोरी सम्झेर अझै पनि भक्कान्छिन् । असङ्ख्य युवाहरु अपाङ्ग भएका छन्, कति बेपत्ता छन् जसको बारे हिजोका सहयात्रीलाई कुनै चिन्ता चासो रत्तिभर छैन जो आज सत्ताको मझेरीमा ढलिमली गरिरहेका छन् । राजनैतिक दलहरुकै अकर्मण्यता, निकम्मापन र राजनैतिक बेइमानीका कारण दुई दुई पटक अर्बौं खर्चिएर संविधानसभाको निर्वाचन गर्नुपर्यो । अर्थहीन लामो रस्साकास्सी र ठूलो नागरिक दबाबपछि जनताले बल्लतल्ल संविधान पाए र त्यही संविधानको मार्गचित्रमा हिडेर मुलुकमा प्रदेश र संघको निर्वाचन सम्पन्न भएका छन् । राजनैतिक अस्थिरताको कारण देश समृद्धिको दिशामा अग्रसर नभएको मध्यनजर गर्दै राजनैतिक स्थिरतासँगै आर्थिक विकास, दीर्घकालीन शान्ति, सुशासन र सुव्यवस्थाको सपना साकार तुल्याउन जनताले वाम गठबन्धनलाई विश्वासको मत दिएर सत्तासञ्चालनको आफ्नो जनादेश प्रकट गरे जसको फलस्वरुप केपी ओलीलाई दुई तिहाइको दम्भ देखाउने अवसर प्राप्त छ । जनताले अपार भरोसा गरेर इतिहासकै शक्तिशाली प्रधानमन्त्री बनाइदिएका केपी ओलीको कार्यशैली के जनताको मर्मअनुरुप परिलक्षित छ त भन्ने प्रश्न सबैभन्दा सङ्गीन बनेर उभिएको छ ।

सालासाली, भान्जाभान्जी, भतिजा भतिजी लगायतलाई राजदूतदेखि मन्त्रालयमा नियुक्ति दिएर बदनाम भइरहेको सन्दर्भमा वर्तमान सरकार राज्यस्रोतलाई दोहन गरेर सात पुस्तालाई पुग्ने सम्पत्ति सङ्ग्रह गर्ने हिजोका सरकारभन्दा के अर्थमा भिन्न छ ?
केपी ओलीको नेतृत्वमा रहेको सरकारले संविधानको प्रावधान विपरीत विप्लव नेतृत्वको नेकपालाई आपराधिक समूह करार गर्र्दै प्रतिबन्धित गर्ने घोषणा गरेको छ । नेपाल कम्युनिष्ट पार्टीलाई २००७ सालताका तत्कालीन सरकारले प्रतिबन्धित गरेको थियो, जसलाई अहिले सत्तामा रहेकाहरु नै घोक्रो सुकाएर अलोकतान्त्रिक र अराजनैतिक भन्थे । सबैभन्दा बिडम्बनाको कुरा त यो छ कि चुनावमा पराजित भएर लोप हुने भयले अस्तित्व रक्षाको लागि एमालेमा विलय भएर उपहारमा अध्यक्ष पद पाएका प्रचण्डले पनि हिजोका जनयुद्धका आफ्नै अनन्य सहयात्रीले नेतृत्व गरेको राजनैतिक दललाई प्रतिबन्धित गर्ने ओलीको बोलीमा लोली मिलाएका छन् । विभेदकारी राज्यको शोषक चरित्रको शासन व्यवस्थालाई जरैदेखि उखेल्ने उद्देश्यले सँगसँगै जीवनमरणको युद्धमा होमिएका तिनै बादल संसदमा विप्लव नेतृत्वको दलमाथि निषेधाज्ञा जारी गर्दा निकै ठूलो बहादुरी गरेको ढोङ रच्दैछन् । यी तिनै प्रचण्ड र बादल हुन्, जो आफूले नेतृत्व गरेको दललाई आतङ्ककारीको बिल्ला भिराएर प्रतिबन्ध लगाउदा र आफ्नो टाउकाको मूल्य तोक्दा विरोधको अग्निवर्षा गर्दथे । 

आज दुईतिहाइको स्थिर सरकारका बाबजुद देश सर्वत्र अव्यवस्था र राज्यसंयन्त्र नातावाद कृपावाद र फरियावादको चङ्गुलमा कैद भएको छ । आम नेपालीको मनमा भ्रष्टाचार र कुशासन सामान्य कुरा हो भनेर पचाउने भयावह मनोविज्ञानले डेरा जमाएको छ । देशको प्रत्येक निकायमा व्याप्त भ्रष्टाचार र ब्रम्हलुटमाथि व्यङ्ग्य गरेर गायक पशपति शर्माको गीतसँग डराएर अघोषित प्रतिबन्ध लगाउने सरकारको ल्याकत उदाङ्गो भइसकेको छ । संघीयताको सफल कार्यान्वयनले गाउँगाउँमा राज्यको उपस्थिति हुने र सही अर्थमा जनतालाई सम्प्रभु बनाउनुपर्नेमा सरकारको रबैयाले संघीयता भालुको कन्पट हुने र अकल्पनीय अराजकता निम्तिने जोखिम बढेर गएको छ । देशमा जनआन्दोलन र गणतन्त्रको स्थापनापछि पनि हिजोका बेथिति र असमानता निर्मुल हुनुको सट्टा विकराल रुपमा बढेकोमा राज्यव्यवस्था संविधानको खोस्टामा नभएर व्यवहारमा समाजवादी हुनुपर्छ भन्ने माग राख्ने विप्लव नेतृत्वको नेकपालाई प्रतिबन्ध लगाउने मूर्खता सरकारले प्रर्दशन गरेको छ । सरकारको यो पश्चगामी कदमले कतै देशलाई फेरि हिंसाको भड्खालोमा जाक्ने षड्यन्त्र भइरहेको त छैन भन्ने सन्त्रास जनमानसमा उत्पन्न भएको छ ।

सरकारको ब्याक गियर छैन भनेर संसदमा चुरिफुरी गर्ने केपी ओलीसँग जनताले सोधिरहेको प्रश्न चाँहि यो हो कि आखिर सरकारसँग छ के ? सालासाली, भान्जाभान्जी, भतिजा भतिजी लगायतलाई राजदूतदेखि मन्त्रालयमा नियुक्ति दिएर बदनाम भइरहेको सन्दर्भमा वर्तमान सरकार राज्यस्रोतलाई दोहन गरेर सात पुस्तालाई पुग्ने सम्पत्ति सङ्ग्रह गर्ने हिजोका सरकारभन्दा के अर्थमा भिन्न छ ? समृद्धि सुशासन समानता र जनताको जीवनस्तरमा आमूल रुपान्तरण जस्ता खोक्रा आश्वासन नै बेच्ने र आफू सर्वशक्तिमान प्रधानमन्त्री भएको आत्मरतिमा रमाइरहने हो भने किन चाहियो गणतन्त्र ? गणतन्त्र स्थापनार्थ शीरमा कफन बाँधेर लडेका युवाहरु आज व्यर्थै प्राण हत्केलामा राखेर होमिएछ भनेर पछुताउने अवस्थाको सिर्जना कसले गरायो ? देशमा गरिब निमुखा र सीमान्तकृतहरुको सुदिन आउला भनेर लडेका युवाहरु अहिले फेरि आफूलाई बेच्न कोरियन इन्स्टिच्युट धाइरहेका छन् र खाडीको मरुभूमिलाई बाध्यताको आँसुले सिचाइ गरिरहेका छन् । विदेशी माटोमा लाखौं युवाले बगाएको रगत पसिनाको आर्जनले पठाएको रेमिट्यान्सले मुलुकको रक्तसञ्चार प्रणाली चलिरहेको छ । आखिर फेरि पनि सवाल यही हो कि केही अमूक व्यक्तिलाई राष्ट्रपति प्रधानमन्त्री मुख्यमन्त्री, मन्त्री बनाउन र राजनैतिक दलका कार्यकर्तालाई सरकारी पदहरुमा भर्ती गर्नका लागि नै गणतन्त्र र दुई तिहाइको दुरुपयोग गर्ने हो भने कि चाहियो यस्तो घीनलाग्दो दलाल संसदीय व्यवस्था ?

सरकार सञ्चालनको क्रियाकलाप हेर्दा जो कोहीले अनुमान गर्न सक्दछ कि यिनलाई खासमा जनताको दुःख व्यथा, अभाव, भोक, आँसुसँग केही लिनुदिनु छैन । यिनको खुबी र हुति आफ्नो आरती उतार्ने शण्डमुण्ड र भजनमण्डलीबाट घेरिएर बेलाखबतमा उखान टुक्का र चुट्किला सुनाएर हाँसोको फोहोरा छुटाउन भन्दा माथि देखिएन ।

समष्टिमा भन्नुपर्दा यो देशमा क्रान्ति र परिवर्तनको नाउँमा धेरै आन्दोलनहरु भए र शासनव्यवस्था फेरबदल पनि भए तर राज्यव्यवस्थाको विभेदकारी र दमनकारी मूल चरित्र भने कहिले बदलिएन । शासनव्यवस्था बदल्छु भनेर जनताको नाउँमा कसम खानेहरु सत्ताको रछ्यानमा पुग्नासाथ शोषकको रुपमा आफै बदलिए । जुनसुकै तन्त्र आए पनि पात्रहरु मात्रै फेरिने परन्तु प्रवृत्ति र संस्कार उही रहेको बिडम्बना नेपाली राजनीतिको हालसम्मको कटु यथार्थ हो । नेतृत्व पटकपटक धोका र गद्दारी गर्ने नियतलाई राष्ट्रको नियति मान्नुपर्ने अवस्था कारण नेपाली जनता आजित भइसकेका छन् । जुन जोगी आए पनि कानै चिरेको भन्ने उखानको सान्दर्भिकता उखान टुक्काको नामुद प्रयोक्ताकै हातमा शासनसत्ताको डाडुपन्यु हुँदा समेत समाप्त हुने छेकछन्द देखिदैन ।

केपी ओली राज्यको सम्पूर्ण शक्ति आफूमा केन्द्रित गर्ने दिशामा उन्मुख छन् । सेना परिचालनजस्तो अति संवेदनशील विषयमा समेत आफ्नो एकल निर्णय लागू हुने विधेयक संसदबाट पारित गराउने कुचेष्टा गर्दैछन् । प्रम ओली सत्तामा पुग्नासाथ आफूलाई सर्वेसर्वा ठान्ने शक्ति पिपासु र सर्वसत्तावादी अर्को जंगबहादुर बन्न खोज्दैछन् । सरकार सञ्चालनको क्रियाकलाप हेर्दा जो कोहीले अनुमान गर्न सक्दछ कि यिनलाई खासमा जनताको दुःख व्यथा, अभाव, भोक, आँसुसँग केही लिनुदिनु छैन । यिनको खुबी र हुति आफ्नो आरती उतार्ने शण्डमुण्ड र भजनमण्डलीबाट घेरिएर बेलाखबतमा उखान टुक्का र चुट्किला सुनाएर हाँसोको फोहोरा छुटाउन भन्दा माथि देखिएन । गाँस बास कपास शिक्षा र स्वास्थ्यको समस्याले छट्पटिरहेका जनतालाई पानीजहाज रेल, मनोरेल र पाइप पाइपमा ग्याँस जस्ता उट्पट्याङ आश्वासन बाँड्ने नेतृत्वको पुनरावृत्तिबाट नेपाली जनताले कहिले उन्मुक्ति पाउने हो ? यही नै अहिलेको समयको सबैभन्दा ज्वलन्त यक्ष प्रश्न हो ।

सुप्रसिद्ध नाटककार जर्ज बर्नाड शाले राजनीतिका यस्तै खलपात्रहरुलाई इंगित गर्दै एकपटक भनेका थिए– हामीले इतिहासबाट सिकेको शिक्षा के हो भने हामीले इतिहासबाट कहिले शिक्षा लिन सकेनौं । उनको उक्त कथनले नेपाली राजनीतिको कुरुपतालाई पूर्ण रुपले अभिव्यक्त गर्दछ । संविधान नबनुन्जेल संविधान बनिसकेपछि देशले विकासको रफ्तार समात्नेछ भन्ने भनियो । जेनतेन संविधान त बन्यो । बहुमतको सरकार नहुनाले राजनैतिक अस्थिरता छायो र देशले विकासको फड्को मार्न सकेन भन्ने आम मान्यतालाई केपी ओलीको दुई तिहाइले लोप्पा खुवाइदिएको छ । 

वास्तवमा केपी ओलीको हातमा दुई तिहाइको बहुमत बाँदरको हातमा नरिवल सिद्ध भइरहेको छ । जनताको अपार विश्वास र भरोसामाथि उनले गरिरहेको भद्दा मजाक उनकै लागि प्रत्युत्पादक हुनेछ । हरेक कुरामा चुट्किलागिरी गर्ने र जनताको समस्यालाई पनि हाँसोमा उडाउने नेताको हातमा देशको साँचो सुम्पिनुको महङ्गो मूल्य देशले भुक्तान गरिरहेको छ । तर, इतिहासको फैसला बडो निर्मम हुन्छ भन्ने सत्यमाथि आँखा चिम्लिने भूल सत्ताधारीहरुले गर्दैछन् । यो देश कसैको बपौती होइन । केपी ओलीको टोलीलाई देशलाई विधिको शासनअनुरुप सञ्चालन गर्दै सुशासनमार्फत समृद्धि ल्याउने अभिभारा जनताले दिएका हुन् । सत्तामा पुग्नासाथ उनका कुकृत्यको आलोचना गर्नेलाई समेत विरोधी र अपराधी आरोपमा बन्दी बनाउन उत्ताउलिने हो भने विनाशकाले विपरीत बुद्धि मात्रै भन्न सकिन्छ ।

नेपाली जनताले गणतन्त्रको स्थापनापछि मुलुकमा विकसति घटना परिघटना र राजनैतिक नेतृत्वबाट देखाइएको रबैयाको विश्लेषण गर्दै नयाँ शिक्षाको संश्लेषण गर्नुपर्ने अपरिहार्य छ । आगामी दिनमा लोकतान्त्रिक अभ्यासमार्फत बहुमत प्रदान गर्दा पनि त राज्यसञ्चालक जनताप्रति उत्तरदायी नहुने रहेछ भन्ने पुष्टि भएको छ । कुपात्रको हातमा परेपछि अमृत पनि विष बन्दछ भन्ने पुनः प्रमाणित भएको छ । नेपाली जनता धेरै धैर्यवान छन् । सबैलाई अवसर दिन्छन् र गल्ती सच्याउने मौका पनि प्रदान गर्दछन् तर नेतृत्वले त्यो धैर्यको पनि सीमा हुन्छ भन्ने तथ्य मनन गर्न जरुरी छ । दुई तिहाइको नाउँमा देशलाई मनपरितन्त्रको बन्धक बनाउने धृष्टता गर्ने हो भने विद्रोहको ज्वालामुखी जतिबेला पनि फुट्न सक्छ भन्ने राम्रो हेक्का प्रचण्ड र केपीलाई होस् ।

Share:

Read More

पावर अफ प्रेम | A Secret LOVE Letter of Albert Einstein

महान वैज्ञानिक अल्बर्ट आइन्सटाइनले आफ्नो छोरीलाई पठाएको प्रेमपत्र (अङ्ग्रेजी) लाई– मेरो (SatBhim) भावअनुवाद!

प्रिय छोरी!

जुन बेला मैले सापेक्षतावादको सिद्धान्त प्रस्तुत गरे, निकै कम मानिसहरूले मात्र बुझे । त्यसर्थ,  म के भन्छु भने– विश्वभरका मानवजातिहरुको प्रसार वा विकास गर्दा गलतबुझाइ र पूर्वाग्रहहरूको सामना गर्नै पर्ने हुन्छ । 

समाज विकसित भएर जबसम्म मैले तल व्याख्या गर्ने कुरा बुझ्ने वा स्वीकार गर्न सक्ने हुँदैन तबसम्म आवश्यकता अनुसार दिर्घकालिनरुपमा दशौंवर्षसम्म म तिमीलाई यो पत्र सुरक्षित राख्नकोनिमित्त हार्दिक अनुरोध गर्दछु । 

ब्रमाण्डमा एउटा अत्यन्तै शक्तिशाली शक्ति लुकेको छ जुन कुरा अहिलेसम्म विज्ञानले समेत औपचारिक रूपमा पत्ता लगाउन सकेको छैन । त्यो यस्तो शक्ति हो जसलेगर्दा नै सारा जगत टिकेको छ, विश्वब्रमाण्डमा चलिरहेको सबै परिघटनाहरुहरुको रहस्य पनि त्यही शक्ति नै हो, जुन शक्ति अहिलेसम्म हामीले पहिचान समेत गर्न सकेका छौनौं । 

त्यस्तो विश्वव्यापी शक्ति हो– “प्रेम” । जब वैज्ञानिकहरू ब्रमाण्डको एकीकृत सिद्धान्तहरू खोज्दै थिए, तिनीहरूले यस्तो अत्यन्तै शक्तिशाली अदृश्य शक्ति “प्रेम” को खोजी गर्न भने भुले । 

प्रेम प्रकाश हो । जसले प्रेम दिन्छ वा लिन्छ उनीहरू झलमल चम्किन्छन । प्रेम गुरुत्वाकर्षण हो जसले मानिसहरुलाई एकअर्कामा आकर्षित गराउँदछ । प्रेम शक्ति हो जसले हामीसँग भएको हरेक राम्रो गुणलाई वृद्धि गराउँछ र अन्ध–स्वार्थीपनलाई घटाएर मानवियतालाई बढवा दिन्छ । अर्थात प्रेम प्रकट हुन्छ, प्रसार हुन्छ ।  

प्रेमकै निम्ति हामी बाँच्छौ र प्रेमकै  निम्ति हामी मर्छौ । 

त्यसर्थ, प्रेम नै भगवान हो र भगवान नै प्रेम हो । 

प्रेमशक्तिले जीवनको सम्पूर्ण पक्षहरूको व्याख्या गरेर जीवनको असली अर्थ दिलाउँछ । यो त्यस्तो चर हो जसलाई हामीले जुगौदेखि बेवास्ता गर्दै आइरहेका छौँ । किनभने, प्रेमशक्ति ब्रमाण्डको एउटा त्यस्तो ऊर्जा हो जसलाई मानिसले आफ्नो इच्छा अनुसार चलाउन नजानेको/नसिकेको भएर पनि सायद हामी प्रेमशक्ति देखि डराउयौं होला ।

त्यस्तो अदृश्य प्रेमशक्तिलाई दृश्यात्मक बनाउन मैले मेरो विश्वविख्यात सिद्धान्त सापेक्षतावादको समिकरण- E=MC² मा सामान्य प्रतिस्थापन गरेर E=LC² बनाएको छु । विश्वलाई सञ्चालन गर्ने ऊर्जा–– प्रेम र प्रेमको प्रकाशको गति स्क्वायर गुणान गरेर प्राप्त गर्न सकिन्छ भनेर हामीले स्वीकार गर्यौ भने हामी त्यो निष्कर्षमा आइपुग्नेछौ कि– प्रेम नै ब्रमाण्डको सबैभन्दा सर्वशक्तिशालि शक्ति हो, किनभने यसको कुनै सीमा वा अन्त्य नै छैन । 

मानिसहरुको विरुद्धमा रहेका ब्रमाण्डको अन्य विभिन्न शक्तिहरूको उचित प्रयोग र नियन्त्रण गर्न मानिसहरू विफल भएकोले, अहिलेको अत्यावश्यकता भनेकै– हामीले हामीलाई अर्को उपयुक्त ऊर्जा (जस्तै– प्रेम) द्धारा पोषित गर्नु हो । यदि हामी हाम्रो प्रजातिहरू बचाइराख्न चाहन्छौ भने, यदि हामी जीवनको अर्थ खोज्न चाहन्छौ भने, यदि हामी सारा विश्व र विश्वका जीवहरू बचाउन चाहन्छौ भने– “प्रेम” नै एउटा मात्र साधन हो । 

पृथ्वीलाई विनाश गरिरहेको– घृणा, स्वार्थपना र लोभ लाई पूर्णरुपमा नष्ट गर्नसक्ने प्रेमको शक्तिशाली बम (प्रेमबम) बनाउन सायद हामी अझै पनि तयार छैनौँ । 

तथापि, हरेक व्यक्तिहरूले आफु भित्र अदृश्यात्मक रूपमा झिनो तर शक्तिशाली प्रेमको जेनेरेटर बोकेका हुन्छन जसले उत्पादन गर्ने असीमित प्रेमउर्जाहरु– प्रसार हुनकोलागि कुरिरहेको हुन्छ । जब हामी यो विश्वव्यापी प्रेमउर्जा दिन र लिन सिक्छौ, प्रिय छोरी लिसेरल, तब हामीले थाहा पाउने छौँ कि– प्रेमले सबैलाई जित्छ, प्रेमले सम्पूर्ण कुराहरूलाई रूपान्तरण गर्छ । किनभने प्रेम नै मानविय जीवनको सबैभन्दा महत्वपूर्ण गुण हो । 

मेरो हृदय जो जीवनभर तिम्रोलागि धड्किएको थियो सो कुरा व्यक्त गर्न नसकेकोमा म अहिले गहिरो पश्चात्तापमा छु । हुनसक्छ, सायद क्षमायाचनाको निम्ति अहिले धेरै ढिला भइसक्यो, तर समय सापेक्ष पक्ष भएकोले मैले भन्नै पर्ने हुन्छ– म तिमीलाई अनन्त प्रेम गर्छु । ढिलै भएपनि म वास्तविक उत्तरसम्म आइपुगे, हार्दिक धन्यवाद छोरी । 

–तिम्रो पिता, अल्बर्ट आइंस्टाइन ।

---

Dear Lieserl,

When I proposed the theory of relativity, very few understood me, and what I will reveal now to transmit to mankind will also collide with the misunderstanding and prejudice in the world.

I ask you to guard the letters as long as necessary, years, decades, until society is advanced enough to accept what I will explain below.

There is an extremely powerful force that, so far, science has not found a formal explanation to. It is a force that includes and governs all others, and is even behind any phenomenon operating in the universe and has not yet been identified by us.

This universal force is LOVE. When scientists looked for a unified theory of the universe they forgot the most powerful unseen force.

Love is Light, that enlightens those who give and receive it. Love is gravity, because it makes some people feel attracted to others. Love is power, because it multiplies the best we have, and allows humanity not to be extinguished in their blind selfishness. Love unfolds and reveals.

For love we live and die.
Love is God and God is Love.

This force explains everything and gives meaning to life. This is the variable that we have ignored for too long, maybe because we are afraid of love because it is the only energy in the universe that man has not learned to drive at will.

To give visibility to love, I made a simple substitution in my most famous equation. If instead of E=MC2, we accept that the energy to heal the world can be obtained through love multiplied by the speed of light squared, we arrive at the conclusion that love is the most powerful force there is, because it has no limits.

After the failure of humanity in the use and control of the other forces of the universe that have turned against us, it is urgent that we nourish ourselves with another kind of energy…

If we want our species to survive, if we are to find meaning in life, if we want to save the world and every sentient being that inhabits it, love is the one and only answer.

Perhaps we are not yet ready to make a bomb of love, a device powerful enough to entirely destroy the hate, selfishness and greed that devastate the planet.

However, each individual carries within them a small but powerful generator of love whose energy is waiting to be released. When we learn to give and receive this universal energy, dear Lieserl, we will have affirmed that love conquers all, is able to transcend everything and anything, because love is the quintessence of life.

I deeply regret not having been able to express what is in my heart, which has quietly beaten for you all my life. Maybe it’s too late to apologize, but as time is relative, I need to tell you that I love you and thanks to you I have reached the ultimate answer! “.

-Your father Albert Einstein

Share:

Read More

Imagination is one Freedom that you Have

हामीले हाम्रो जीवनपद्धतीलाई आनन्दमय (सुखद) बनाउन सक्छौँ या सक्दैनौ त्यो हामीलाई नै थाहा छैन तर कम्तीमा हाम्रो कल्पनाहरुलाई आनन्दमय (रमाइलो) बनाउन सक्छौ पक्का हो । 

हामी भर्खरै आकाशमा उड्न सक्दैनौ तर कल्पनामा भर्खरै उड्न सक्छौ । हामी भर्खरै राजा वा रानी बन्न सक्दैनौ तर कल्पनामा भर्खरै राजा या रानी बन्न सक्छौ । 

Magic of Imagination: 

हामी भर्खरै आकाशमा उड्न सक्दैनौ तर कल्पनामा भर्खरै उड्न सक्छौ । हामी भर्खरै राजा वा रानी बन्न सक्दैनौ तर कल्पनामा भर्खरै राजा या रानी बन्न सक्छौ । 

अर्थात, कल्पनामा हामी जे चाहन्छौ त्यो पूरा गर्न सक्छौ तर वास्तविक जीवनमा त्यसो हुँदैन । कल्पनामा सम्पूर्ण कुराहरू पूर्णरुपमा आफ्नै हातमा हुन्छ तर वास्तविक जीवनमा हुँदैन । त्यसैले “कल्पना” हामीसँग भएको एउटा मुख्य स्वतन्त्रता हो ।

हामी तत्कालै हाम्रो वरीपरीका पर्यावरण र मानिसहरू परिवर्तन गर्न नसकौला, हामी तत्कालै हाम्रो राजनीति र राजनीतिज्ञहरु पनि परिवर्तन गर्न नसकौला तर कम्तीमा हामी हाम्रो कल्पनाहरुलाई आनन्दमय, रहस्यमय, सुखद र सुन्दर बनाउन भने पक्कै सक्छौ । 

दुःखको कुरा हामीले हाम्रो कल्पनाहरुलाई जति कुरुप, दुःखद र नरमाइलो बनायौ वास्तविक जीवनमा लगभग त्यस्तै भोगाई भोग्नु पर्दछ । त्यसर्थ, हरेक क्षण क्षणमा रमाइला-रमाइला, आनन्दमय, रहस्यमय, सुखद र सुन्दर कुराहरूको मात्र कल्पना गरौँ र जीवन पद्धति आनन्दमय बनाऔं ।

-योगी सद्गुरुको "Don't Polish Your Ignorance: It may Shine" पुस्तककाे २ प्यारालाइ मेरो भाव अनुवाद ।

Share:

Read More

पागलखाना | The Asylum

एक दिन म एउटा पागलखानाको उद्यानमा (बँगैचामा) हिँडिरहेको बेलामा दर्शन सम्बन्धी पुस्तक पढिरहेको एक जना जवान मान्छेसँग भेट भयो । स्वस्थ देखिने जीउडाल र उसको व्यवहार अनुसार उ अरूजस्तो पागल हैन भन्ने कुरा प्रष्ट हुन्थ्यो । म उसको छेवैमा बसे र सोधे– यहाँ तिमी के गरिरहेको छौ ? 

उसले मलाई देखेर छक्क पर्‍यो र म पागलहरुको उपचारगर्ने डाक्टर हैन भन्ने बुझेर उत्तर दियो– तपाईँको पश्नको उत्तर निकै सरल छ, ध्यानदिएर सुन्नुहोस– 

मेरो बुबा एक बिरिष्ठ वकिल हुनुहुन्थ्यो र मलाई उहाँजस्तै बनाउन चाहानुहुन्थ्यो ।

मेरो काका एक ठुलो कम्पनीको मालिक हुनुहुन्थ्यो र म उहाँजस्तै बनेको देख्न चाहानुहुन्थ्यो ।

मेरी आमाले “म” मा आफ्नो प्यारो श्रीमानको छवि मात्र देख्न चाहानुहुन्थ्यो ।

मेरी दिदी सधैँ मलाई उसको श्रीमानजस्तै सफल व्याक्ति बनेको देख्न चाहानुहुन्थ्यो ।

मेरो दाजु एक राम्रो खेलाडी हुनुहुन्थ्यो, र मलाई उहाँजस्तै खेलाडी बनाउनको लागि प्रशिक्षण गराउन खोज्नुहुन्थ्यो।

अनि, स्कुलमा पनि यस्तै हुन्थ्यो, गणित शिक्षकले गणित पढ्नुपर्छ भनेर फकाउनुहुन्यो भने भने अंग्रेजी शिक्षकले अंग्रेजी पढ्नुपर्छ भनेर सम्झाउनुहुन्थ्यो ।

कसैले पनि मलाई मान्छेको रूपमा देखेनन बरु सबैले मलाई ऐना ठाने । उनीहरू जे छन मलाई त्यही देखे । 

र कसैलेपनि सर्वप्रथम कम्तीमा “मान्छे” बन्नुपर्छ भनेनन बरु मलाई उनिहरुजस्तै बनाउने प्रयास मात्र गरिरहे ।

त्यसैले, मैले यो पाखलखानामा छिर्ने निर्णय गरे किनभने यहाँ म कम्तीमा “म” बन्न सक्छु ।

#खलील_जीब्रानको आध्यात्मिक काथा #The_Asylum लाई मेरो भावअनुवाद ।

Share:

Read More

Power of Pi (π) | वैदीक म्याथमेटीक्स

संस्कृत देवनागरीक अक्षरहरुको म्याथमेटीक्स, यसको कम्प्यूटर कोडीङमा प्ररयोग र पाइ(π) को मान-

श्लोक- कादि नव, टादि नव, पादि पंचक, यद्यश्टक, क्ष शुन्यम !, 
अर्थातः

क, ट, प, य = १

ख, ठ, फ, र = २

ग, ड, ब, ल = ३

घ, ढ, भ, व = ४

ङ/न/ञ, ण, म, श = ५

च, त/त्र, ष = ६

छ, थ, स = ७

ज/ज्ञ, द, ह = ८

झ, ध = ९

क्ष = ० (शन्य)

पाइश्लाेक:

गोपीभाग्य मधुव्रताः श्रुंगशो दधि संधिग:

खल जीवित खाताव गल हाला रसं धम :

⇒यस संस्कृत स्लोकले श्रीकृष्ण भगवानलाई सम्झाउने मात्र हैन– आध्यात्मिक मान पाइ लाई समेत इंगित गरेको छ । अर्थात, माथीको श्लोकमा हरेक अक्षरहरुको गणीतीय मान राख्दा ३.१४१५९२६ ५३५८९७९३ २३८४६२६४ ३३८३२७९५ आउछ, जुन पाइको exact मान हो । 

अर्थात, ग=३, प=१, भ=४....यसरी क्रमशः मान राख्दा आध्यात्मिक मान पाइ पत्तालाग्छ । त्यतिखेर पाइलाइ– मानिसको consciousness अनन्त पृथ्वीको एउटा सानो अंशको रुपमा रहेको हुन्छ भन्ने इंगित गरेको पाइन्छ।

Share:

Read More

मर्न बरु गाह्रो हुन्न, तिम्रो माया मार्नै सकिन्नँ !

मर्न बरु गाह्रो हुन्न (Marna Baru Garho Hunna)

मर्न बरु गाह्रो हुन्न,

तिम्रो माया मार्नै सकिन्नँ

बसन्तको हरियाली फूलसँगै ओइली जान्छ

निलो भुइँको सेतो बादल हावासँगै उडी जान्छ

तर तिम्रो न्यानो माया अझै पनि न्यानो नै छ

तिम्रो माया मार्नै सकिनँ ।

 

धेरै लामो बाटो हामी, सँगैसँगै हिडिँसक्यौं

टाढा टाढा कता कता हामी दुबै पुगिसक्यौं

तर अन्त्य यसको यहीँ भन्न अझै मनै भएन

तिम्रो माया मार्नै सकिन्नँ ।

मर्न बरु गाह्रो हुन्न,

तिम्रो माया मार्नै सकिन्नँ

[आवाजः फत्तेमन राजभंडारी]

Share:

Read More

हामी इन्टरनेट, मोबाइल र संजालको गुलाम बन्न जन्मिएका होइनौं

आजको युगमा हामीले ठूला ठूला विकासको कुरा गर्छौं- प्रविधिको क्रान्ति, सूचना युग र डिजिटल संसार । तर के हामीले कहिल्यै मानव सभ्यता, आफ्नो जिवन पद्धती वा हाम्रो बास्तविक जीवनलाइ हेरेका छौं? के यो विकास साँच्चै मानव सभ्यता र संस्कृतिको उन्नति हो त? मलाइ लाग्छ यो त केवल एउटा भुलभुलैया वा भ्रम हो, जसले हाम्रो वास्तविक जीवन, सम्बन्ध, स्वास्थ्य र संस्कृतिलाई नै खतरामा पारिरहेको छ । 

एक पटक गहिरेर सोच्नुस त,  फेसबुक, टिकटक, इन्स्टाग्रामजस्ता सामाजिक संजालहरूले हाम्रो जीवन कब्जा गरिरहेका छन् । अब खाना खाने उद्देश्य शरिलाइ पौष्टिकता दिनु वा पेट भर्नु होइन, राम्रो फोटो खिचेर पोस्ट गर्नु हो । भेटघाटको  उध्येश्य दुःख सुखका  मिठो कुरा गर्नु होइन, सेल्फी खिच्नु हो । यात्राको अर्थ अनुभव बटुल्नु, रमाउनु, घुम्नु होइन, केवल फोटो खिच्नु र लोकेशन ट्याग गर्नु हो । तपाइहरू सामाजिक संजालमा हजारौं साथी बनाउनुहुन्छ, तर तपाइको दुःखमा साथ दिन को को आउनु हुन्छ ? भन्नुस त ?  

आजको युवा पुस्ता जो देशको सिर्जनात्मकताको मेरुदण्ड हुनुपर्थ्यो, उनीहरू मोबाइलको स्क्रिनमा टाउको गाडेर, ट्रेन्ड अनुकरणमा लागेका छन् । उनीहरू सुत्न भुल्छन्, पढ्न सक्दैनन्, छोटा छोटा रिल भिडियो बाहेक गहिरा दर्शन वा पाठ सिकाउने लामो अन्तरवार्ता वा लामो कथा वा किताब पढ्न सक्दैसक्दैनन, उनिहरू यस्तोमा मन अडाउन नै सक्दैनन । समाजमा आपफन्त इष्टमित्रहरूसँग भेटघाट गर्न वा अभिव्यक्त हुन डराउँछन् । उनीहरूका लागि लाइक, भ्यू, शेयर नै सफलताको मापन बनेको छ । गाँउमा आगोलागि भयो भने त्यहाँ गएर आगो निभाउन सहयोग गर्नुको सट्टा भिडियो रेकड गर्न थाल्छन ।  सोच, चिन्तन, विवेक त मरेतुल्य छ ।

बाबुआमा र छोराछोरी एउटै कोठामा भए पनि चार फरक पर्दामा हराइरहेका हुन्छन् । संस्कार र संस्कृति मोबाइलको नोटिफिकेसनमा हराउँदैछन् । चाडपर्व फोटो खिच्ने वा सेल्फी पर्वमा रूपान्तरण हुँदै छन् । कस्तो विडम्बना? हामी नेपाली, हाम्रो हजारौं वर्षको सांस्कृतिक धरोहर छ, तर हामी पश्चिमी यूट्युबरले गाँउका सोजा  मानिसहरूलाइ  १०० रूपयाँ बाडेर फेक-दयालु देखिएर बनाएका भल्ग हेरेर संस्कार सिकिरहेका छौं ।

मोबाइ, इन्टरनेट, डिभाइस वा मेसिनहरू मानव जीवनको सहजिकरणको लागि आविष्कार गरिएका थिए, तर अब हामी उनीहरूको दास भएका छौं । मोबाइल नहुँदा बेचैन, इन्टरनेट नचल्दा क्रुद्ध, चार्ज सकिँदा पागल । यो के हो? मानिसको स्वभाव हो त यो? हामी अब न्याचुरल बीइङ होइन भर्चुअल बीइङ भएका छौं । सृष्टिमा मानिस मात्र छैनौं । चराहरूले इन्टरनेट, मोबाइल, फेसबुक केहि चलाउदैन, उनिहरू जीवनको मजा लिन्छन, जीवनलाइ पल पल जिउछन, परिवारमा रमाउछन ।  के मानिस मोबाइलमा टाउको घोप्टे पार्न मात्र जन्म लिएको हो? यहि हो असलि जिउने तरिका ? यहि हो मानिसको प्राकृतिक धर्म वा प्राकृतिक जिवनपद्धती ?

त्यसर्थ, हामीले जीवनलाइ पुनः सहि प्राकृतिक पथमा ल्याउनु पर्छ । हामी फेरि साँच्चिकै हाँस्न सिक्नुपर्छ । फेस टु फेस प्रतक्ष मानिसहरू भेट गर्नुपर्छ। हामीले बालबालिकालाई हातमा मोबाइल होइन, फुटबल, गुच्चा, चुंगी, गट्टा, डण्डिबियो दिनुपर्छ । बिरामी साथी वा आपफन्तलाई इनबक्समा म्यासेज गरेर होइन, अस्पतालमा गएर भेट्नुपर्छ । जीवन डिजिटल होइन, वास्तविक जिउनु पर्छ । 

यदि हामीले मोबाइल, सामाजिक संजाल र यन्त्रहरूलाई केवल सञ्चार र सूचना आदानप्रदानको लागि सीमित गर्यौं भने, तिनको उपयोगीता हुनेछ । तर दिनभरि त्यहीमा हरायौं भने, त्यो केवल दुरुपयोग हो, आत्मघाती हो।

हामी डिजिटल युग भनिने एउटा डिजिटल चक्रभ्यु भित्र फँसिरहेका छौं । यो युगले हामीलाई बुद्धिमान होइन, केवल नाम मात्रको व्यस्त बनाएको छ । खासमा हामीलाइ जोडाएको छैन, टुक्राएको छ । अब समय आएको छ, हामीले विचार गर्नुपर्छ, हाम्रो संस्कृति, हाम्रो स्वास्थ्य, हाम्रो सम्बन्ध, हाम्रो वास्तविकता, हामीले कसरी जिवन जिउनु पर्छ, हाम्रो असलि प्राकृतिक जिवनशैली कस्तो हुनुपर्छ, हामी पनि चराहरू जस्तै खुशी र सुन्दर जिवन बिताउन  कस्तो जिवनपद्धति अपनाउनु पर्छ, आजैदेखि मनन गरौं । हामी यन्त्रको गुलाम बन्न आएका होइनौं । हामी प्रकृतिको प्राकृतिक सन्तान हौं । हामि कृत्रीम मानिस हैनौं । हाम्रो जीवनमा यन्त्र होइन, साथीको, मानिसको, समाजको साथ चाहिन्छ।

Share:

Read More

Gaon Chhodab Nahin

This song is a true story based a Bhagwan Maaji (fisher man) who is a leader of the Adivasi (indigenous') struggle against Bauxite mining in Kashipur, which is also famous on the name of "Kashipur Anti-Bauxite Mining Movement"

Gaon Chhodab Nahin (We will not leave our Village)

We will not leave our village
Nor our forests
Nor our mother-earth
We will not give up our fight!

They built dams
drowned villages and built factories
They cut forests and dug out mines
And built sanctuaries

Without water, land and forest
where do we go?
Oh God of development, pray tell us, 
how to save our lives?

The Jamuna River is dry
The Narmada River is dry  
And
The Subarnarekha River is dry
Ganga river is a dirty drain 
And
Krishna river- but a black line

You may drink your Colas and

Bisleri bottled water
How shall we quench our thirst
with such polluted waters?

Were our ancestors' fools
that they conserved the forests?
Made the land so green
made rivers flow like honey?

Your greed has charred the land
and looted its greenery!
The fish are dead, the birds have flown, 
who knows where?

The minister has become industry's broker
snatched away our lands!
And
They bring Nepal's platoons to protect them!

The officer is king and 
the contractor is a millionaire!
Our village is their colony!

Birsa (legendry indigenous leader) calls
upon you to unite and break this silence!
Fisherman, Dalits and Adivasi (indigenous) unite!

From fields and mines arise!
Sound the nagara (drum)!
Listen, people of the country
struggle is the only way out!

We will not leave our village
Nor our forests
Nor our mother-earth
We will not give up our fight!

Share:

Read More

Living Like Warren Buffett: 50 Living Tips for Financial Freedom

Welcome to an insightful collection of 50 frugal living tips, drawing inspiration from the wisdom and practices of the renowned investor Warren Buffett (a student of Benjamin Graham). As a paragon of financial prudence, Buffett's approach to wealth-building emphasizes the importance of mindful spending, sensible saving, and strategic investing. These tips are a testament to his philosophy that a deliberate and disciplined approach to managing money can lead to financial stability and success. Whether you're seeking to bolster your savings, reduce unnecessary expenses, or simply adopt a more frugal lifestyle, these actionable tips offer practical guidance that aligns with Buffett's timeless principles. Let's delve into these strategies that can help you shape a brighter financial future.

(1) Live Below Your Means: Buffett's philosophy is to distinguish between the cost of living and the standard of living. Prioritize simplicity, avoid extravagance, and focus on the quality of life rather than consumerism. A simple lifestyle reduces financial stress and enhances savings.

(2) Invest In Yourself: Buffett advocates investing in skills and knowledge. This pays off with better opportunities and earnings over time, helping you save money by performing tasks yourself.

(3) Understand The Value Of Money: Beyond price tags, grasp the effort needed to earn money and the true worth of your spending.

(4) Never Lose Money: Avoid risky investments and prioritize preserving capital, preventing financial setbacks.

(5) Don’t Get Into Debt: Sidestep debt whenever possible, prioritizing paying off existing debts for smoother financial management.

(6) Save Before You Spend: Prioritize savings by setting aside money first, preventing overspending and boosting your savings. Do not save what is left after spending, but spend what is left after saving.

(7) Avoid Credit Card Debt: By evading high-interest credit card debt, you can save substantial money in the long run.

(8) Stick To Your Budget: A well-planned budget helps manage income and expenses, curbing overspending and promoting savings.

(9) Don’t Follow Trends; Stick To Classics: Avoid trends and opt for timeless items with lasting value, following Buffett's approach to avoiding wasteful spending.

(10) Be Patient With Your Frugal Spending: Patience and consistency in frugal living yield significant long-term rewards.

(11) Delay Upgrading Technology: Avoid rushing to buy the latest gadgets; wait until your current technology genuinely needs replacing.

(12) Avoid Lifestyle Inflation: As your income increases, resist the urge to inflate your lifestyle; continue living on a similar budget and direct extra funds toward savings and investments.

(13) Don’t Buy Things You Don’t Need: Differentiate between needs and wants to avoid unnecessary spending and financial strain.

(14) Understand The Difference Between Price And Value: Look beyond price to assess the actual value and utility of your purchases. Price is what you pay, value is what you get. 

(15) Review Bills and Statements: Regularly review your bills and financial statements to catch errors or unnecessary charges.

(16) Invest In Things You Understand: Knowledgeable investments reduce risk and promote wise financial decisions.

(17) Don’t Take Unnecessary Financial Risks: Understanding your financial choices minimizes the risk of significant losses.

(18) Don’t Try To Keep Up With The Joneses: Focus on your goals rather than comparing yourself to others' material possessions.

(19) Limit Dining Out; Cook At Home Instead: Preparing meals at home is cost-effective and allows you to control food quality and quantity.

(20) Maintain A Simple Lifestyle: Simplicity reduces expenses and helps focus on what truly matters.

(21) Reinvest Your Profits: Reinvesting profits leads to exponential growth, making compound interest work for you.

(22) Do Your Research Before Buying: Thorough research ensures informed purchases and prevents regrettable decisions.

(23) Don’t Waste Money On Non-Essential Items: Avoid impulsive purchases by distinguishing between needs and wants.

(24) Make Frugality A Habit: Integrating frugality into your daily life ensures lasting money-saving behaviors.

(25) Avoid Luxury Items You Can’t Afford: Prioritize comfort and value over luxury items that strain your finances.

(26) Learn Basic Do It Yourself (DIY) Skills: Mastering DIY skills saves money on repairs and maintenance, much like Warren Buffett's approach. Learn basic home repair skills to handle minor fixes and maintenance tasks on your own.

(26) Focus On Long-Term Financial Goals: Patiently pursuing long-term goals yields substantial financial rewards.

(27) Practice Conscious Consumption: Thoughtful purchasing prevents waste and unnecessary spending.

(28) Don’t Let Fear or Greed Drive Your Financial Decisions: Rational decisions trump those driven by fear or greed.

(29) Understand That Time Is Money: Managing time effectively leads to financial and personal growth.

(30) Use Cash Instead Of Credit Cards: Cash promotes mindful spending and helps avoid high-interest credit card debt.

(31) Never Rely On A Single Income Source: Diversifying income protects against volatility and enhances financial security.

(32) Build An Emergency Fund: An emergency fund is essential for financial stability and peace of mind.

(33) Avoid Impulse Buys: Think twice before making impulsive purchases; this helps you differentiate between wants and needs.

(34) Embrace Minimalism: Focus on what truly adds value to your life, avoiding unnecessary possessions and clutter.

(35) Negotiate Prices: Don't shy away from negotiating for better prices or discounts; this can lead to significant savings.

(36) Choose Used Over New: Opt for quality used items instead of buying new; it's an effective way to save money.

(37) Use Coupons and Deals: Take advantage of coupons and deals to lower your expenses on essential purchases.

(38) Cancel Unused Subscriptions: Regularly review and cancel subscriptions or services you no longer use or need.

(39) Plan Meals: Plan your meals ahead of time to minimize food waste and save money on dining out.

(40) Stay Healthy: Focus on preventive health measures to avoid medical expenses in the long run.

(41) Buy Generic: Opt for generic brands over name brands for everyday items to save money without compromising quality.

(42) Buy Quality (Valuable) Items That Last: Investing in quality items, even if they cost more upfront, pays off with durability and long-term savings. It is far better to buy a wonderful company at a fair price than a fair company at a wonderful price. 

(43) Delay Big Purchases: Give yourself time to consider big purchases to prevent impulse buying and ensure you're making a wise decision.

(44) Downsize Living Space: Consider downsizing your living space if it's larger than necessary; this can lead to reduced expenses.

(45) Barter and Trade: Explore opportunities to exchange skills, services, or items with others to save money.

(46) Marry Someone That Shares Your Financial Values: A strong marriage is built on shared values, including financial ones. Marrying someone who shares your frugal mindset can help you work together to achieve your financial goals.

(47) Have A Simple Wedding: A wedding is an important milestone, but it doesn’t have to be an extravagant affair. A more modest celebration can be just as meaningful and memorable. By opting for a simple wedding, you can save significant money and start your married life on solid financial footing.

(48) Regularly Review and Adjust Your Budget: Continuously monitor and adjust your budget to reflect changes in your financial situation, ensuring that your spending aligns with your goals and priorities.

(49) Prioritize Free or Low-Cost Entertainment: Engage in activities that don't strain your budget, such as reading, hiking, walking, or enjoying low-cost community events.

(50) Embrace Nature's Gifts: Choose to prioritize and appreciate the invaluable offerings of nature, steering clear of becoming ensnared in the trappings of capitalist consumerism.

Overall, the journey towards financial independence and wise money management finds a remarkable guide in the principles of Warren Buffett. Through these 50 frugal living tips, we've explored a wealth of strategies that encourage us to live purposefully within our means, invest wisely, and cultivate a mindset of conscious consumption. As Warren Buffett's practices have proven time and again, small, deliberate choices can yield significant financial rewards over the long term. It's worth noting that Buffett's financial acumen was deeply influenced by his Guru, Benjamin Graham, a reminder that wisdom can be traced back through generations. By embracing these frugal living tips and embodying the mindset they represent, we can pave the way for a more secure, prosperous, and fulfilling financial journey.

Share:

Read More

भाइ! तिम्रो जीवनको उद्देश्य के हो ?

धेरै आफन्तजनहरुले धेरै सोध्ने गरेका प्रश्न– भाइ! तिम्रो जीवनको उद्देश्य के हो  ?

मेरो उत्तर– वास्तवमा जीवन खुद आफैमा एउटा उद्देश्य हो । जीवनको दोस्रो अर्को कुनै लक्ष्य/उद्देश्य छैन । बरु जीवनलाई– सद्विचार, सद्बुद्धि, सत्कर्म, सद्ज्ञान, सद्आचरण, सद्आनन्द र सद्भावसहित जिउनु भने महत्त्वपूर्ण पक्ष हो । जीवन नदीजस्तै हो, कुनै उद्देश्यबिना सतत सलल बगिरहने, बगिरहने । कुनैएउटा फल/फुलको बिरुवाको के उद्देश्य हुन्छ? कस्मिकइनर्जीद्धारा आफै वृद्धि हुन्छ, ठुलो हुन्छ, फुल्छ, फल्छ, झर्छ बास । कुनै उद्देश्य हुन्छ ? 

गौतमबुद्धलाई उतिबेला तपाईँको जीवनको उद्देश्य के हो भनेर कसैले सोधेको भए? के गौतमबुद्धले कुनै उद्देश्य बोकेर हिँडेका थिए ? उद्देश्य भनेको– हाँसिल गर्नु, प्राप्त गर्नु, लिनु हो । गौतमबुद्धले जीवनमा केही लिएनन्, बस दिए मात्र । त्यसैले, जीवन- लिनु हैन, दिनु मात्र हो । कुनै फाईदाजनक उद्देश्य बोक्नु त व्यापार भयो, जीवन त अपार छ । त्यसर्थ, जीवनको एउटै आफ्नै ध्यय भनेको– ध्यान, अध्यान र विज्ञानद्धारा स्वयं आफूले आफैलाई आविष्कार गर्नु हो ।

Share:

Read More

Eleven Secret Keys to Lasting Happiness

In the pursuit of happiness, it is a universal truth that every living creature desires to experience joy and contentment. Humans, in particular, often seek fulfillment through various means such as wealth, power, or physical pleasure. However, it is a common observation that even after attaining these desires, the happiness obtained is often fleeting or unsatisfying. The quest for lasting happiness remains elusive, prompting us to explore deeper and more meaningful avenues to nurture our well-being and discover true and enduring joy. Below, I have presented eleven secret keys to lasting happiness, drawing upon the wisdom gained from my 26 years experience of life.

1. Cultivating inner happiness through living a simple (non-materialistic) life  

In our pursuit of happiness, we often find ourselves trapped in the illusion that external possessions and achievements are the key to our contentment. However, true happiness lies within us, waiting to be discovered through simple living and embracing a non-materialistic lifestyle. By detaching ourselves from the constant desire for more, we free ourselves from the burden of expectations and allow space for genuine joy to flourish. When we prioritize experiences over possessions and focus on gratitude for what we already have, we create the foundation for lasting happiness.

2. Connecting with nature: A path to living blissfully

In our fast-paced, technology-driven world, we have become disconnected from the natural world that surrounds us. Yet, nature has a profound ability to restore and uplift our spirits. By intentionally connecting with nature, whether through walks in the forest, sitting by the ocean,  or simply observing the beauty of a blooming flower, we can find solace and rejuvenation. Whether it's gazing at a serene lake, finding tranquility in a garden, marveling at the vastness of the sky, or getting lost in the brilliance of the stars, nature offers countless opportunities for us to immerse ourselves in its wonders. We can listen to the enchanting melodies of birds, witness the graceful dance of trees, embrace the gentle kisses of the wind, feel the earth beneath our fingertips, or indulge in the refreshing sensations of a cold shower or a warm sun bath. Venturing into the depths of a jungle, trekking up a mountain, hiking through rolling hills, or cycling along open plains allows us to feel the exhilarating connection with the natural world. Even witnessing the beauty of a heavy rainstorm, listening to the symphony of thunderstorms and lightning, or simply being present in the moment, absorbing the sights and sounds around us, opens our hearts and souls to the profound serenity and joy that nature graciously bestows upon us. Through these experiences, we can truly immerse ourselves in the beauty and harmony of the natural world, finding peace, inspiration, and a deep sense of happiness. Nature reminds us of the intricate interconnectedness of all life and awakens a sense of awe and wonder within us, leading to a deepening appreciation for the world around us and a pathway to living blissfully.

3. Embracing mindfulness and the power of meditation

Amidst the busyness of our lives, finding moments of stillness and practicing mindfulness can bring us immense happiness. Meditation is a powerful tool that allows us to cultivate present-moment awareness and dive into the depths of our own being. By regularly setting aside time to quiet our minds and connect with our inner selves, we can let go of worries, anxieties, and regrets, finding a profound sense of peace and contentment. Through meditation, we learn to be fully present, embracing each moment with an open heart and a calm mind, thus experiencing the joy of simply being.

4. Nurturing loving connections and living in harmony

At the core of our happiness lies the quality of our relationships and our ability to love and be loved. To live happily, we must foster connections built on trust, kindness, and compassion. By treating others with respect, empathy, and understanding, we create an environment of love and harmony. Genuine happiness is found when we contribute to the well-being of others, offer forgiveness, and seek forgiveness when we have erred. When we live in a loving way, we inspire joy in those around us and create a ripple effect of happiness that reverberates through our communities.

5. Discovering the joy of the present moment

Often, we find ourselves dwelling on the past or anxiously anticipating the future, neglecting the beauty and abundance that exists in the present moment. True happiness is found by fully immersing ourselves in the here and now. By redirecting our attention to the present, we can savor the small joys, appreciate the simple pleasures, and experience a profound sense of gratitude for the gift of life. The present moment is where happiness resides, and by consciously anchoring ourselves in it, we can discover a wellspring of joy available to us at any given moment.

6. Embracing a lifestyle of forgiveness and compassion

Holding onto grudges and harboring resentment only serves to weigh us down and prevent the blossoming of happiness in our lives. To truly be happy, we must embrace forgiveness and compassion as guiding principles. Forgiveness liberates us from the burden of past hurts and allows us to heal and move forward with an open heart. By extending compassion not only to others but also to ourselves, we create an environment of acceptance, understanding, and growth, nurturing the seeds of happiness within us.

7. Cultivating financial freedom through consistent investing

Financial worries can often hinder our ability to live happily and be at peace. While money alone does not guarantee happiness, financial freedom can provide a sense of security and peace of mind. One way to cultivate financial freedom is through consistent investing, even if it is with small amounts. By adopting a disciplined approach to saving and investing, we can build a foundation for a secure future, alleviating the stress that financial instability can bring. This sense of financial well-being allows us to focus on the things that truly matter in life, nurturing our overall happiness.

8. Respecting and honoring each other's differences

True happiness flourishes in an environment of respect and acceptance, where diversity is celebrated and differences are honored. When we approach others with an open mind, free from judgment and prejudice, we create space for genuine connections to form. By embracing the uniqueness of every individual and recognizing the inherent worth and dignity in each person, we contribute to a world where happiness can thrive. Respecting and honoring each other's differences fosters a sense of belonging and unity, nurturing a collective happiness that transcends boundaries.

9. Living in harmony with the rhythm of nature

Nature operates in cycles and rhythms, and by aligning our lives with these natural patterns, we can experience a deeper sense of harmony and happiness. Just as nature goes through seasons of growth, rest, and renewal, we too can benefit from embracing such cycles in our own lives. By recognizing the importance of rest and self-care, as well as embracing periods of growth and transformation, we align ourselves with the natural flow of life. Living in harmony with the rhythm of nature allows us to find balance and contentment, fostering a sustainable and enduring happiness.

10. Gratitude and appreciation as a gateway to happiness

Gratitude is a powerful practice that shifts our perspective from scarcity to abundance, from discontentment to appreciation. By cultivating an attitude of gratitude, we open ourselves up to the countless blessings that surround us each day. Even in the face of challenges, there is always something to be grateful for. When we consciously acknowledge and express gratitude for the simple joys, the beauty in nature, the love we receive, and the opportunities that come our way, we invite happiness into our lives. Gratitude becomes a gateway to experiencing the fullness of joy and living a truly happy existence.

11. Embracing ecological responsibility through love and care for all creatures 

The intricate web of life is sustained by the interdependence of every living being, each playing a vital role in maintaining the delicate balance of our ecosystem. When we recognize and honor the inherent value of every creature, from the tiniest insect to the majestic animals, we contribute to the harmony and well-being of the entire natural world. By extending our love, respect, and care to all creatures, we deepen our connection to the greater tapestry of life. When we live in harmony with nature and strive to protect and preserve its diversity, we experience a profound sense of joy, knowing that we are part of something greater and nurturing the happiness that resides within us all.

In embracing these eleven secret keys to lasting happiness, we embark on a transformative journey towards a life of fulfillment, peace, and joy. By cultivating simplicity, connecting with nature, practicing mindfulness, fostering love and forgiveness, and respecting every creature, we unlock the true essence of happiness within ourselves and radiate it outwards, inspiring a ripple effect of positivity and harmony. May these keys guide us towards a life filled with authentic happiness, where we cherish the present moment and nurture the well-being of ourselves, others, and the world we inhabit.

Share:

Read More